Nghệ An là vùng đất có bề dày văn hoá và lịch sử, cũng là một trong những địa phương có nhiều lễ hội gắn với các truyền thuyết về lịch sử đấu tranh và xây dựng quê hương, đất nước. Là cầu nối văn hóa giữa miền Bắc và miền Trung, Nghệ An được xem là một vùng đất có nhiều lễ hội truyền thống, với nhiều lễ hội được tổ chức thường niên có quy mô quốc gia và địa phương. Đây là một lợi thế giúp Nghệ An có thể khai thác loại hình du lịch lễ hội để thu hút du khách

So với nhiều địa phương trên cả nước, Nghệ An được xem là một vùng đất có nhiều lễ hội truyền thống, đây là một lợi thế giúp Nghệ An có thể khai thác loại hình du lịch lễ hội để thu hút du khách.

Đa dạng màu sắc văn hóa

Nghệ An còn nổi danh là vùng đất có lịch sử văn hóa lâu đời và truyền thống đấu tranh cách mạng. Tính đến nay, toàn tỉnh đã có 476 di tích, danh thắng được xếp hạng; trong đó, 146 di tích quốc gia và 330 di tích cấp tỉnh, sáu di tích quốc gia đặc biệt gồm có: Khu di tích Kim Liên ở huyện Nam Đàn (trong đó di tích lịch sử Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh là một trong bốn di tích quan trọng tại Việt Nam về Chủ tịch Hồ Chí Minh, lưu giữ những hiện vật, tài liệu, không gian văn hóa - lịch sử về thời niên thiếu của Hồ Chí Minh và những người thân trong gia đình Người); Khu Lưu niệm Phan Bội Châu (huyện Nam Đàn); Đình Hoành Sơn (huyện Nam Đàn); Đền thờ Nguyễn Xí (huyện Nghi Lộc); Km số 0 đường Hồ Chí Minh (huyện Tân Kỳ) và Đền thờ Vua Mai Hắc Đế (huyện Nam Đàn).

Các lễ hội được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia như: Lễ hội đền Cờn (Hoàng Mai), Lễ hội đền Chín Gian (Quế Phong), Nghi Lễ Xăng Khan của dân tộc Thái ở các huyện miền núi tỉnh Nghệ An, Lễ hội đền Quả Sơn (Đô Lương); Lễ hội đền Thanh Liệt (Hưng Nguyên), Lễ hội đền Ông Hoàng Mười (Hưng Nguyên), Lễ hội Đền Bạch Mã (Thanh Chương). Đặc biệt Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh là di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại được UNESCO vinh danh năm 2014, đây là nguồn tài nguyên quý giá để tạo ra các sản phẩm du lịch hấp dẫn.

Các huyện miền Tây có hệ thống các di tích và lễ hội đa dạng vào mùa Xuân như: di tích và lễ hội đền Choọng (huyện Quỳ Hợp), đền Vạn - Cửa Rào (huyện Tương Dương), lễ hội Hang Bua (Huyện Quỳ Châu), lễ hội Mường Ham (huyện Quỳ Hợp), lễ hội Môn Sơn Lục Dạ (Con Cuông), đình Võ Liệt (Thanh Chương), Lễ hội Bươn Xao (Tân Kỳ)...

Bên cạnh đó, Nghệ An còn có nhiều di sản văn hoá phi vật thể có giá trị như: dân ca ví dặm, văn học dân gian, ca múa nhạc dân gian, các phong tục tập quán, lễ hội, văn hoá ẩm thực, làng nghề truyền thống…

Để hình ảnh con người xứ Nghệ được lan tỏa qua các màu sắc lễ hội

Các lễ hội được tổ chức hàng năm theo một lịch trình, thời gian, không gian nhất định và trở thành ký ức của người dân, đồng thời là nhu cầu sinh hoạt văn hóa tâm linh cộng đồng qua nhiều thế hệ từ đời này qua đời khác, mang đậm bản sắc văn hóa vùng miền, tạo dấu ấn cho du khách. Những năm qua, đặc biệt là kể từ khi Nghị định số 110/2018/NĐ-CP ngày 29/8/2018 của Chính phủ có hiệu lực, công tác quản lý và tổ chức lễ hội ở Nghệ An đã nhận được sự quan tâm của các cấp chính quyền, sự quản lý và hướng dẫn hoạt động của các cơ quan chuyên môn nên cơ bản các lễ hội ít xảy ra hiện tượng tiêu cực ảnh hưởng đến môi trường văn hóa lễ hội. Các hoạt động vui chơi giải trí trong lễ hội cơ bản đảm bảo các yêu cầu thuần phong mỹ tục, phù hợp với không gian văn hóa của lễ hội, góp phần tạo không khí vui tươi, sôi nổi. Nhiều nghi lễ, phong tục tập quán truyền thống của người dân Nghệ An được thể hiện trong các lễ hội truyền thống, làm cho các lễ hội mang đậm dấu ấn vùng miền, trở thành nét đặc sắc thu hút đông đảo nhân dân tham gia, thưởng ngoạn. Thông qua tổ chức lễ hội, tạo ra sự giao lưu về văn hóa, góp phần quảng bá về văn hóa truyền thống dân tộc, hình ảnh quê hương và con người Nghệ An.

Để thực hiện có hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về lễ hội, Sở Văn hóa và Thể thao đã ban hành Thông báo số 176/TB-SVHTT ngày 16/1/2024 về kế hoạch tổ chức các lễ hội trong năm 2024. Theo đó, năm 2024, toàn tỉnh sẽ có 27 lễ hội được đưa vào danh mục quản lý, trong đó, có 21 lễ hội diễn ra vào mùa Xuân (tháng 1 đến tháng 3 Âm lịch), còn lại diễn ra vào các thời điểm khác trong năm (từ tháng 4 đến tháng 10 Âm lịch). Các địa phương sẽ có kế hoạch cụ thể của từng lễ hội đảm bảo tổ chức theo nguyên tắc quy định của pháp luật, đó là trang trọng, thiết thực, hiệu quả, phù hợp với quy mô, nội dung của lễ hội.

Năm nay, các lễ hội cổ truyền của Nghệ An sẽ có nội dung cân đối hài hoà giữa phần lễ và phần hội. Linh hồn của lễ hội chính là các nghi lễ truyền thống bản địa, là hoạt động chính của lễ hội. Thông qua đó nêu cao tính gắn kết cộng đồng, nhu cầu hưởng thụ văn hoá và đặc biệt là thể hiện tình cảm của con người gửi gắm những ước vọng vào một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhân dân ấm no, hạnh phúc. Cũng trong phần lễ sẽ toát lên những giá trị văn hóa cũng như bản sắc độc đáo, thông qua trang phục, văn cúng, các tục hèm trong các nghi thức như: Lễ Khai quang, lễ cáo Trung Thiên, lễ Yết, lễ Rước, lễ Đại tế, lễ tạ… là giá trị văn hóa phi vật thể. Đây chính là điểm nhấn của lễ hội trong năm nay, cũng là một cách để bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống của dân tộc. Phần hội được các địa phương tổ chức đảm bảo văn minh, tiết kiệm. Các hoạt động dịch vụ  được quản lý chặt chẽ. Đảm bảo an ninh, an toàn về mọi mặt cho du khách về  dự lễ hội. Phần hội bao gồm các hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao, các trò chơi giân gian, hội trại…Trong đó các trò chơi dân gian được chú trọng như : Bắn nỏ, múa lân, nhảy bao bố, bịt mắt đập nồi, kéo co, đánh đu, đua thuyền, đấu vật, cờ người …

          Từng bước chuyển đổi số cho du lịch Nghệ An

Quá trình thực hiện chuyển đổi số của ngành Du lịch Nghệ An hiện vẫn còn không ít khó khăn, thách thức, cần nhiều giải pháp để đẩy nhanh hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong phát triển du lịch. Một vài điểm du lịch như Khu Du lịch Hòn Mát (Nghĩa Đàn) mặc dù đi vào hoạt động chưa lâu nhưng điểm du lịch này đã tích cực triển khai chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ kinh doanh. Trong quản lý, vận hành, đơn vị sử dụng phần mềm quản lý bán hàng thay thế viết giấy thủ công, mọi dữ liệu về nhập kho, xuất kho, tồn kho, số lượng khách, đơn hàng,… đều được dữ liệu hóa để quản lý và xử lý hiệu quả. Du khách có thể đặt hàng, đặt dịch vụ, đặt tour của Hòn Mát Farmstay thông qua Fanpage, Website, Zalo để đưa ra các yêu cầu, tiết kiệm thời gian chờ đợi và có các thông tin cần thiết trước khi sử dụng dịch vụ.

Để tăng chất lượng dịch vụ và sự trải nghiệm cho du khách, Khu Du lịch Hòn Mát ứng dụng chế độ Review và Rating (đánh giá, nhận xét và chấm điểm) trên trang mạng điện tử (Google, Facebook). Từ đó, tăng cường sự tương tác, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn ý kiến khen, chê, góp ý cũng như mong muốn của du khách, giúp đơn vị cải thiện chất lượng, khắc phục các hạn chế để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Hòn Mát Farmstay tận dụng tối đa truyền thông trên các trang mạng xã hội như Fanpage, TikTok của đơn vị cũng như các trang truyền thông nổi tiếng trong tỉnh và cả nước như Review du lịch Nghệ An; du lịch Nghệ An; Farmstay Việt Nam...

Tuy nhiên, những thay đổi đó so với tốc độ số hóa của cả nước vẫn còn nhiều thách thức. Một số giải pháp đăt ra như, cần nhanh chóng phát triển và hoàn thiện cơ sở hạ tầng viễn thông trong các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh du lịch là nhiệm vụ chiến lược, cần được ưu tiên hàng đầu. Thông qua nền tảng số trong ngành Du lịch, hệ thống thông tin số được xây dựng hoàn chỉnh hơn, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và khách hàng nắm bắt thông tin một cách nhanh chóng và chính xác, tiết kiệm thời gian và chi phí. Ngành Du lịch cần thường xuyên mở các lớp tập huấn đội ngũ cán bộ quản lý du lịch ở các địa phương và các doanh nghiệp, nhằm nâng cao năng lực tiếp cận và khai thác ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ du lịch. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh các ứng dụng công nghệ số để hỗ trợ du khách tìm những điểm đến an toàn và cập nhật những thông tin, hoạt động của ngành Du lịch. Đồng thời, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ ngành Du lịch chuyển đổi số, ban hành bộ chỉ số chuyển đổi số du lịch áp dụng cho các doanh nghiệp. Chỉ số này đánh giá tình trạng chuyển đổi số hiện tại của doanh nghiệp dựa trên các trụ cột: lãnh đạo và tổ chức, quy trình và hoạt động, khách hàng, đổi mới, công nghệ và dữ liệu.

Tin rằng, với truyền thống và bề dày văn hóa phong phú, cùng sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng và đồng lòng của doanh nghiệp, du lịch Nghệ   An sẽ là điểm đến hấp dẫn và để lại dấu ấn trong lòng du khách muôn phương.