Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, nổi bật về lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam trong tháng 3 vừa qua là các chiêu trò lừa đảo đầu tư tài chính thông qua các loại tiền ảo, tiền mã hoá; lừa đảo trúng thưởng chứa mã QR... Vì vậy, người dân cần biết cách phòng ngừa.

Một số phương thức, thủ đoạn lừa đảo liên quan đến đầu tư tài chính, tiền ảo, tiền mã hóa phổ biến có thể kể đến như: kinh doanh đa cấp tiền ảo, tiền mã hóa biến tướng trên không gian mạng nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản, lừa đảo thông qua hoạt động của các sàn giao dịch ngoại hối.

Thời gian gần đây, Công an thành phố Hà Nội liên tiếp nhận đơn trình báo người dân về việc bị lừa số tiền từ vài tỷ đồng cho đến hàng chục tỷ đồng, vì tham gia đầu tư tài chính trên mạng. Thậm chí có nạn nhân bị lừa nhiều nhất 57 tỷ đồng vì ham lợi qua hình thức đẩu tư tiền ảo, tiền mã hoá.

Đáng chú ý, giai đoạn giá của một số đồng tiền mã hóa, tiền ảo tăng trong thời gian qua cũng là thời điểm các đối tượng phạm tội tăng cường hoạt động quảng cáo, lôi kéo, dụ dỗ người dân tham gia vào hoạt động kinh doanh, giao dịch mua bán tiền ảo, tiền mã hóa trên không gian mạng thông qua các sàn giao dịch, các website đối tượng đưa ra.

Chiêu trò của các đối tượng lừa đảo rất tinh vi nên khiến nhiều người dùng mạng xã hội sập bẫy. Nhiều nhóm đối tượng trong nước lập ra các sàn, trang web đầu tư tài chính giả mạo sàn quốc tế, hoặc thậm chí tự cho ra đời các loại tiền ảo để lôi kéo nhà đầu tư dẫn đến nguy cơ lừa đảo chiếm đoạt tài sản là rất cao.

Các đối tượng thiết lập các sàn giao dịch, trang web giả mạo sàn giao dịch quốc tế, sau đó giao cho đội ngũ nhân viên telesale gọi điện mời chào nhà đầu tư tham gia vào các nhóm tư vấn, trao đổi qua Zalo, Telegram. Sau khi nhà đầu tư tham gia vào nhóm, các đối tượng và thành viên trong nhóm liên tục nhắn tin, gọi điện để thuyết phục nhà đầu tư tham gia giao dịch đầu tư tài chính, cũng như mua bán tiền ảo, tiền mã hóa nhằm chiếm đoạt tiền của người tham gia.

Nhằm ngăn chặn hình thức lừa đảo trên, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân phải luôn giữ cảnh giác và chỉ tin tưởng vào các nền tảng và sàn giao dịch có uy tín và được xác thực, cấp phép bởi Nhà nước; cẩn trọng trước các lời đề nghị hoặc giới thiệu các hoạt động đầu tư qua bất cứ hình thức nào đặc biệt là không gian mạng.

Tuyệt đối cảnh giác với các lời mời chào đầu tư có lãi suất cao bất thường so với thị trường cùng với các khoản phí không rõ ràng. Tìm hiểu kỹ về phía chủ quản, công ty quản trị trước khi đầu tư. Đồng thời tăng cường kiến thức về tài chính, đầu tư; nếu cảm thấy không chắc chắn, hãy tham khảo đánh giá của chuyên gia tài chính hoặc luật sư để có thể đưa ra quyết định thông minh, an toàn và tránh rủi ro lừa đảo.

Nếu gặp phải tình huống nghi ngờ lừa đảo, đừng ngần ngại liên hệ với cơ quan công an để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Lừa đảo bằng mã QR trên bưu phẩm có thẻ cào trúng thưởng

Những ngày gần đây, nhiều người dùng Facebook tại Việt Nam chia sẻ thông tin cảnh báo về một hình thức lừa đảo mới. Công an TP. Thủ Đức (TP. Hồ Chí Minh) cảnh báo chiêu trò lừa đảo mới bằng hình thức gửi bưu phẩm tới nhà dân thông qua shipper (người vận chuyển hàng hóa), bên trong có thông báo trúng thưởng chứa mã QR nhằm chiếm quyền điều khiển thiết bị, đánh cắp thông tin người dùng và chiếm đoạt tài sản.

Một số người dân trên một số địa phương đã nhận được bưu phẩm từ shipper (người vận chuyển giao nhận hàng hóa), khi mở ra bên trong có phiếu cào trúng thưởng. Trên phiếu cào, khi cào ra có giải thưởng, để được nhận thưởng phải truy cập đường link trên mã QR và cung cấp thông tin cá nhân để làm thủ tục nhận thưởng. Đây là hình thức lừa đảo chiếm đoạt tài sản mới rất nguy hiểm.

Hiện nay, Cục An toàn thông tin cũng đã điểm ra những hình thức chiêu trò của các đối tượng lừa đảo mã QR, đồng thời đưa ra những cảnh báo và biện pháp phòng tránh cho người dân. Tuy nhiên, đối tượng lừa đảo ngày một trở nên tinh vi khi linh hoạt rất nhiều các chiêu trò khác nhau dẫn đến nhiều nạn nhân vẫn sập bẫy.

Với thực trạng đã từng diễn ra của hình thức lừa đảo này, khả năng mã QR được in trong phiếu quà tặng để lừa người dân truy cập vào website giả mạo hòng chiếm đoạt thông tin, tài sản là điều hoàn toàn có thể xảy ra.

Để phòng tránh lừa đảo qua mã QR, Cục An toàn Thông tin khuyến nghị người dân cần thận trọng khi quét mã, nhất là các mã sử dụng ở nơi công cộng hoặc chia sẻ qua mạng xã hội hay email. Người dùng cũng cần xác định, kiểm tra kỹ thông tin tài khoản người chuyển mã QR, cũng như nội dung trang web mà mã QR đưa tới; kiểm tra đường link xem có bắt đầu với "https" và có phải tên miền quen thuộc hay không.

Theo Cục An toàn thông tin lưu ý, với hình thức lừa đảo QR mới trên, người dân tuyệt đối không nhận bưu phẩm mà mình không đặt, không biết rõ nguồn gốc. Khi phát hiện có trường hợp lừa đảo hình thức trên, cần kịp thời báo cho cơ quan công an gần nhất.

Diệu Thu - Sở TT&TT